Avrupa ve dünya, yepyeni şike soruşturmalarıyla karşı
karşıya. Birçok ülkede yeni davalar görülmeye başlandı, kimisinde yeni yasa
tasarıları hazırlanıyor. Şikeyle topyekûn mücadele söz konusu. Tek tek
inceleyelim.
ŞİKE LİDERİNİN LAKABI
“BERBER”
Benim favori ülkem Polonya ile başlamak istiyorum.
Hatırlayacağınız üzere, bir önceki şike bilgilendirmesi yazımda, Polonya’da son
10 yılda yürütülen şike soruşturmalarına ve sonuçlarına geniş yer vermiştim. Sadece
2008 yılında tam 7 kulübü küme düşüren Lehler, geçtiğimiz ay yeni bir futbol
federasyonu başkanı seçti. 118 delegenin 61’inin oyunu alarak zafer kazanan
eski Juventuslu Zbigniew Boniek’in ilk işi 2005'te başlayan ve yaklaşık 600
kişiyi kapsayan şike soruşturmasını yeniden alevlendirmek oldu.
7 Kasım Çarşamba günü başlayan yeni davada, 2003'ten 2006'ya
kadar Polonya’da şike faaliyetlerinde bulunduğu gerekçesiyle Ryszard F. ve 38
kişi yargılanıyor. "Berber" lakabıyla anılan şike örgütü lideri
Ryszard F. ve arkadaşları hakkında tam 1700 sayfalık iddianame var. Bunun 500'ü
ilk oturumda okundu. İlginç bir tesadüftür ki örgüt lideri "Berber", tıpkı
Aziz Yıldırım gibi, ilk oturum sürerken kendisini iyi hissetmediği gerekçesini
öne sürerek mahkemeyi erteletti. Hakemler, oyuncular, yöneticiler ve Widzew
Lodz, Zaglebie Lubin, Zawisza Bydgoszcz gibi önemli kulüpleri kapsayan şike
davası genişleyerek devam edecek. Sonuçlandığında verilen cezaları da paylaşırım.
*Yazıyı yazdıktan sonra bir ayrıntıyı fark ettim. Hayal kırıklığımla beraber not edeyim. Yeni federasyon başkanı Zbigniew Boniek, 2004-05 sezonunda hakemlere rüşvet verdiği ortaya çıkınca 2008'de küme düşürülen Widzew Lodz'un o dönemki başkanıymış! Tam bir Demirören vakası sizin anlayacağınız... Garip. Artık daha dikkatli takip etmeye başlayacağım federasyonun vereceği şike cezalarını...
İSVİÇRE YASAYI
AĞIRLAŞTIRIYOR
Bir başka yeni şike davası da futbolun yönetim merkezi
İsviçre'de başladı. Bochum davasının İsviçre ayağı olan davada şimdilik 3
futbolcu ve bir aracı yargılanıyor.
2009'da
FC Gossau kulübünün oynadığı 5 maçta şike olduğu gerekçesiyle süren davanın
yanı sıra 12 Kasım'da da iki ayrı şike-bahis davası daha başlayacak. Odak
noktasında kalecilerin olduğu iki davada, futbolcuların yaklaşık olarak 1.800-12.700
Dolar arasında bedeller karşılığında maçların sonucunu etkilediği iddia
ediliyor.
Davaların sürdüğü sırada, İsviçre parlamentosunda da şikeyle
mücadele yasasının ağırlaştırılmasına yönelik görüşmeler sürüyordu. İsviçre
Spor Bakanlığına sunulan 70 sayfalık yeni bir raporda, sporda şikeyle mücadele konusunda
alınması gereken önlemler, kurumların ve yasanın yaptırım yetersizliği yer
alıyor. FIFA da İsviçre parlamentosunun bu yeni adımını olumlu karşıladığını ve
hükümetlerin şike konusunda hassas davranması gerektiğini belirtmiş.
HAKEM MEKTUBUYLA BAŞLAYAN
SORUŞTURMA
Çek Cumhuriyeti’nde de yeni bir şike dalgası başladı. Çek
Futbol Federasyonu geçtiğimiz sene oynanan bir maçta şike olduğuna dair gelen
şikâyet üzerine polisin soruşturma başlattığını açıkladı. Disiplin Komitesi
başkanı Jiri Golda, bir hakemin geçen yıl oynanan bir maçta şike yapıldığına
dair kendilerine iki mektup gönderdiğini söyledi. Hangi maç olduğunu
açıklamayan Golda, polise başvurduklarını belirtti. Mektup sahibi hakem Tomas
Adamek, şikâyetini Ekim ayının sonunda federasyona iletmişti. Şike olan maç,
Adamek’in yönettiği 11 maçtan biri. Soruşturmanın sonucunu göreceğiz.
İTALYA YİNE KAYNIYOR;
NAPOLİ İPİN UCUNDA
İtalyan futbolu da yeni bir şike soruşturmasıyla karşı
karşıya. Bu kez ipin ucunda Napoli var.
26 Ekim’de yapılan açıklamaya göre, 2009-2010 sezonunun son
haftasında Sampdoria’nın Napoli’yi ağırladığı ve ev sahibinin 1-0 galip geldiği
mücadelede şike yapıldı. Napoli’den kaleci Matteo Gianello ve eski futbolcu
Silvio Giusti soruşturmanın bir numaralı isimleri. Kaptan Cannavaro ve Gianluca
Grava ise yapılan şikeyi bilmelerine karşın durumu bildirmemekle suçlanıyor. Sampdoria,
Napoli’yi yenerek Şampiyonlar Ligi’ne katılma hakkını kazanmıştı. İtalya’daki şike
bulutları yine doldu doldu taştı. Bakalım sonu nereye varacak. Onu da
bildireceğiz…
Şikeyi ortaya
çıkarttı, işsiz kaldı…
İtalya’da şikeye dair ilginç bir başka haberim daha var. Geçtiğimiz
yıl Kasım ayında, İtalya alt ligi takımlarından Gubbio forması giyerken Cesena
ile oynanan bir maç öncesinde 200.000 Euro şike parasını reddeden ve FIFA
tarafından elçi olarak atanan futbolcu Simone Farina, olayların ortaya
çıkmasından bu yana kendisine takım bulamamış. Futbolu bırakan 30 yaşındaki Farina’ya,
nihayetinde Aston Villa kulübü kucak açtı. Farina, Aston Villa’ya bağlı olarak
5-12 yaş arası çocukların gelişimine yönelik özel derslerde antrenör olarak
görev yapacak. Kulübün internet sitesine konuşan Farina, “Bir futbol maçındaki
şikeye dahil olmayı reddederek doğru şeyi yaptığımı biliyorum. Yetkililere
başvurdum çünkü bu yolsuzluğun ortaya çıkması gerekiyordu. Bu derece bir hileye
futbolda ya da hayatın başka alanlarında yer yok” ifadelerini kullanmış. Ders
olsun…
Ceza alınca açlık
grevine başladı…
Ters istikamette bir başka haber de şikeden cezalandırılan
oyuncunun açlık grevine girmesiydi. Biliyorsunuz İtalya Futbol Federasyonu
(FIGC) Disiplin Kurulu, Juventus Teknik Direktörü Antonio Conte'ye 10 ay men
cezası vermiş ve Serie B takımlarından Lecce ve Grosseto'ya "küme
düşme" cezası verildiğini bildirmişti. Şike faaliyetlerinde doğrudan
sorumlulukları olan bu iki kulüp, İtalya İkinci Futbol Ligi Serie B'den ihraç
edilmişti. Grosseto ve Lecce kulüplerinin başkanları da, kurul tarafından 5'er
yıl futboldan men cezasına çarptırılmıştı. Bu sırada şike olaylarına adı
karışan ve 3 ay men cezasına çarptırılan Veronalı defans oyuncusu Emanuele
Pesoli de, kendisine verilen cezanın haksızlık olduğunu belirterek Roma'daki
Fedarasyon merkezinin kapısına kendisini zincirleyerek açlık grevine girdi Ekim
ayının ortalarında. “Beni yapmadığım bir şey için yargılıyorlar. Burada gücüm
tükenene ya da bu yanlış düzeltilene kadar bekleyeceğim" diyen oyuncu daha
önce Siena'da oynadığı dönemde şike olaylarına karıştığı gerekçesiyle cezalandırılmıştı.
İSVEÇ MAFYASI VE
KOSOVALILAR NORVEÇ’İ KARIŞTIRDI
Norveç de geçtiğimiz aylarda şikeyle sarsıldı. Norveç
Polisi, Norveç Futbol Federasyonu’nun talebi üzerine Temmuz ayında şike
soruşturması başlatmıştı. Polis ismini açıklamadığı birkaç futbolcuyu ve
yöneticiyi göz altına almış, Ullensaker/Kisa ile Ham Kam arasında oynanacak
maçı da bahis şüphesi nedeniyle erteletmişti. Federasyon başkanı Yngve Hallen UEFA
ve Interpol’le bağlantılı olarak çalıştıklarını ifade etmişti. Norveç’in
alt liglerinde de şike şüphesi olan maçlar soruşturma kapsamında bulunuyor, en
başta Follo kulübü var. İsveç mafyası ve Kosovalı gangsterler, olayın odak
noktasında…
Norveç Ağustos ayında da Avrupa Ligi’nde Norveçli Aalesund
takımı ile Arnavut Tirana ekibi arasında oynanan maçını bahis yönünden şüpheli
bulmuş ve konuyu araştırması için UEFA’ya başvurmuştu.
MALTA MALTA OLALI…
Malta’dan bile şike haberi var. 31 Ekim’de yayınlanan bir
haber sayesinde, 3 Maltalı futbolcunun, biri de milli oyuncu, şikeye karıştığı
gerekçesiyle Malta Futbol Federasyonu tarafından soruşturma kapsamına
alındığını öğrendik. Geçen sezon Malta Premier Ligi’nde oynanan Hamrun Spartans
- Sliema Wanderers maçında şike yapıldığı iddiaları ülkeyi sarsmış.
Floriana FC oyuncuları Jermain Brincat ve kardeşi milli oyuncu
Chris ise Eylül ayında oynanan birinci lig maçında şike yaptıkları gerekçesiyle
ipin ucunda…
Malta futbolu, Euro 2008’de Norveç-Malta maçında şike
yapmaktan suçlu bulunan ve UEFA tarafından 10 yıl men cezası alan milli oyuncu
Kevin Sammut’tan sonra ikinci şokunu yaşamış oldu böylece. Bakalım nasıl
cezalar gelecek…
PUTİN ŞİKEYE BİZZAT EL
ATTI
Rusya’da da Başkan Putin’den ilginç bir hamle geldi. Putin,
şike mevzularından sıkılmış olacak ki bizzat kendi hazırladığı yeni bir yasa
tasarısını Rus parlamentosuna sunmaya hazırlanıyor. Şike cezalarını 4 ila 7 yıl
arasına çıkaran yasa taslağı meclisten geçerse, kimsenin gözünün yaşına bakılmayacak.
Yasa taslağında, hali hazırda 300.000 bin ruble olan ceza da 1 milyon rubleye yükseltilmiş…
Suçlu bulunmaları halinde sadece kişileri değil, kulüpleri de
ağır yaptırımlar bekliyor yeni yasaya göre. Şikeyle mücadele konusunda yeterince
çabalamayan kulüpler lisanslarını kaybetme riskiyle karşı karşıya kalacak.
Taslak kapsamında polisin de yetkileri arttırılacak. Polis
telefon dinlemeleriyle şike tespiti yapabilecek ve tapeler mahkemede geçerli
delil olarak kabul edilecek. Bahis konusunda da ağır cezalar var.
Özetle, Putin kişileri ve kurumları ayırmadan, çok ağır
cezalar öngörüyor futbolda manipülasyon için. Hayırlı olsun şimdiden.
“FUTBOLU TEMİZLEYENE KADAR”
Federasyonumuza sorsak “Üçüncü Dünya Ülkesi” ilan edecekleri
Zimbabve’den bir haber…
16 Ekim’de yayınlanan açıklamaya göre, 2009 yılında Zimbabve
milli takımının yaptığı hazırlık maçlarında şike ve bahis olaylarına karışan 15
futbolcu ve resmi görevli ömür boyu futboldan men edildi, 4 kişi de 10 yıl men
cezası aldı. Federasyonun içinden de olaya karışan isimlerin olduğu ve bu
kişilerin de Zimbabve futbolundan ömür boyu uzaklaştırıldığı duyuruldu.
Federasyondan yapılan açıklamada “Futbolu temiz bir hale getirene kadar istifa
etmeyeceğiz…” ifadeleri kullanıldı.
Zimbabve’de davalar hala sürüyor. Ceza alanların itirazları
alınıyor şu sıralarda. Federasyon ise temizliği sürdürüyor. Federasyon başkanı Cuthbert
Dube milli takımı yeniden yapılandırdıklarını açıkladı. Şu anda U23 ve U20
takımlarından oyuncular A milli takıma entegre ediliyor. Şikeye karışan milli
kadrodan ise sadece birkaç isim formayı giymeye devam edebilecek. Böyle bir
katharsisin olması bizde mümkün değil…
Bir de ilginçtir ki Zimbabve'de şike yapan oyuncuların aylık
ortalama geliri sadece 300 dolar. İsviçre'de ise yargılanan oyuncular
1.800-12.700 dolar karşılığında şike yapmış, yukarıda belirttik.
Bizde futbolun marka değeri çok yüksek olduğu için, şike
değerleri de 100.000 dolarlar, Mini Cooperlar olarak belirleniyor olsa gerek…
NİKARAGUA “ONUR” DEDİ
Bir başka şike haberi ise Nikaragua’dan... Nikaragualı
futbolcu Armando Collado, 2010 yılında milli takımın oynadığı bir hazırlık
maçında şike yaptığı gerekçesiyle federasyon tarafından ömür boyu futboldan men
edilmişti. Yürütülen soruşturma neticesinde FIFA, Collado’nun cezasını
genişleterek tüm dünyada geçerli hale getirildi. Nikaragua Futbol Federasyonu,
Collado’nun cezasını açıklarken gerekçe olarak “Ulusun onurunu zedelemek”
notunu düşmüş…
KANADA VE TANZANYA
Kanada’da yarı profesyonel olarak oynanan ligde de şike
iddiaları artmış durumda. Federasyon duruma el koymuş, soruşturmalar
başlatılıyor. Konuyla ilgili FIFA’yı ziyaret eden federasyon başkanı, acemi
oldukları bu konuda öneriler almış olsa gerek.
Tanzanya’da ise bizimkine benzer bir durum söz konusu. Ülke
şike iddialarıyla çalkalanıyor ancak federasyon pek oralı değil. İşin ilginci,
Tanzanya Futbol Federasyonu’nun kendi dillerindeki kısaltma ismi de TFF! İsmi cismi
bir maşallah!
BİRKAÇ ÖNEMLİ MESAJ
Tüm bu şike haberlerinin ardından yaklaşım farkını ortaya
koyabilmek için birkaç örneği not düşelim. Yukarıda Zimbabve federasyonunun “Futbol
temizlenene kadar…” düsturunu ve Nikaragua federasyonunun “Ulusumuzun onuru
zedelenmiştir” sözünü yazmıştık. Şikeden bağımsız başka benzeri notlar da var.
Biri yine Polonya’dan. Lehistanımın spor bakanı
Joanna Mucha, milli takımın İngiltere ile oynadığı maçın yağmur nedeniyle
ertelenmesi nedeniyle istifasını verdi. Şaka değil. Stadın üstü
kapatılabilecekken, yağmur yağmasına karşın önlem alınmayarak kapatılmaması
sonrası yaygara kopmuş. Başbakan “Sorumlular cezasını çekecek” derken, "Politik
olarak durumdan kendimi sorumlu tutuyorum. Bakanın görevi sadece prosedürleri
uygulamak değildir, daha fazlasıdır" diyen Spor Bakanı Mucho, istifasını
vermiş… İstifa kültürüne çok yabancı bir millet olduğumuzdan garibimize gitmedi
desek yalan olur. Üstelik bu istifanın, TT Arena’da oynanan Galatasaray-Cluj
maçındaki yağmur rezaletinin ertesi gününe denk düşmesi de kuvvetli bir gönderme
oldu.
Bir diğer not İngiltere’den. Malumunuz ırkçılık meselesi
epey tartışılıyor Avrupa’da. John Terry konunun baş kahramanlarındandı. Meseleyle
ilgili İngiltere Futbol Federasyonu başkanı David Bernstein’ın görüşü yine
derslik. Bernstein, "John Terry olayı İngiltere futbolunun imajını
zedelemiştir" diyor… Açık açık. Bizim TFF’nin yaklaşımıyla bir
karşılaştırın bakalım ne göreceksiniz…
 |
| David Longmuir |
Eski fakat asla unutamayacağım bir haber de İskoçya’dan. İskoçya
liginin en büyük iki kulübünden biri Glasgow Rangers, mali durumu nedeniyle
küme düşürülmüştü biliyorsunuz. Kararı açıklayan İskoçya Futbol Federasyonu
yöneticisi David Longmuir, tarihi bir ders vermişti. Longmuir diyordu ki
“Para
bizim Tanrımız değil.”
Longmuir, “İskoç futbolu uzun yıllardır
finansal sorunlarla boğuşuyor, bunların altından nasıl kalkabileceğimizi
biliyoruz. Çok çalışarak, zamanla bunu da aşacağız”
ifadelerini kullanırken, karar alırken ekonomik durumlarına göre hareket
edemeyeceklerini söylüyordu.
İskoç yönetici sözlerini şöyle tamamlıyordu:
“Finansal kaybın üstesinden gelebilirsiniz ama adaleti
sekteye uğratırsanız işiniz zorlaşır. Kararla ilgili gönlüm rahat, çünkü bu
karar İskoç Futbol Liginin en önemli ilkesine göre alındı: sportif adalet…
Geçmişte de bu prensiplerimizi defalarca uyguladık.
Bugün de çok rahatım. Kulüplerimiz sportif adaleti temel alarak nihai
kararlarını almışlardır. Hepimiz duygu yüklüyüz, ama bugün doğru olanı yaptık…”
Bilmem anlatabildim mi…
Sevgiler.
EKLEME - GÜNCELLEME
13 Kasım 2012 - Salı
Estonya'da yeni bir bahis şikesi davası başladı... Narva Trans takımı ile 6 futbolcunun yargılandığı yeni dava, 2011 bahar ayından bu yana devam eden bir süreci inceliyor. Savcının açıklamasına göre ortada büyük bir bahis parası dönmüş...
Narva Trans takımı oyuncuları 2010 yılında da benzeri bir olaya bulaşmış. O dönem 3 futbolcu cezalandırılırken, olayın kulüple ilgisi olmadığı ve lig sıralamasına da etki etmediği söylenerek kulübe yalnızca uyarı geçilmiş. Olayın tekrarlanması halinde takımın hem Estonya birinci liginden hem de Avrupa Kupaları'ndan men edileceği söylenmiş (haberde öyle yazıyor).
Federasyon şimdiki açıklamasında, disiplin kurulunun kararından önce mahkemenin sonuçlanmasını bekleyeceklerini belirtmiş. İlginç şeyler olabilir, takipte kalalım...
http://news.err.ee/sports/bd0bde1f-d7ba-46dd-97c5-8937fd79e8c5
http://news.err.ee/sports/400058f6-3627-4ced-9fea-13cfbcf033cd
